POSTZEGELDOOSJES

 

De eerste postzegel ter wereld, de zwarte 1 penny, verscheen op 6 mei 1840 in Engeland. In de loop van 1840-1849, verscheen op 1 januari 1849 de Cérès 1F vermiljoen in Frankrijk en op 1 juli 1849 de Epaulette 10c in België. Voor de andere ons omliggende landen is het wachten tot in de loop van de jaren 1850.

 

Aangezien er in deze beginperiode geen brievenbussen in het straatbeeld bestonden moest men met de brieven naar het postkantoor. Logischerwijze was het dan ook de postambtenaar die de postzegel aanbracht. Het is pas vanaf 1870 dat de eerste brievenbussen te voorschijn komen. In sommige landen pas vanaf 1880 en 1890. En zo begint men vanaf ongeveer 1880 postzegeldoosjes te maken. In het begin worden ze enkel gemaakt van hout en messing. Van 1890 tot aan de Eerste Wereldoorlog is wereldwijd de grote bloeiperiode van de postzegeldoosjes. De vormen en de gebruikte materialen tarten alle mogelijke fantasieën.

 

Zo krijgen notabele burgers nu de gelegenheid om enkele postzegels thuis in een bureaudoosje of in een klein reisdoosje veilig op te bergen en te bewaren.

 

Na de Eerste Wereldoorlog geraken de postzegeldoosjes een beetje in onbruik. Het maken van doosjes evenwel niet .

 

Voor de Eerste Wereldoorlog was een mooi postzegeldoosje, gemaakt door het Huis Tiffany, Liberty, Fabergé of getekend door Komai trouwens een waardevol en leuk geschenk. De periode Belle Epoque en Art Nouveau zijn daar helemaal niet vreemd aan. Heden ten dage worden nog steeds moderne postzegeldoosjes gemaakt door Huizen als Hermes, Dior, Yves Saint Laurent, Cartier in porselein, goud, ivoor of zilver. Weliswaar niet meer bedoeld voor functioneel gebruik!

 

Hierna een paar voorbeelden waaruit zal blijken dat de verscheidenheid qua vorm, artistieke vormgeving, artisanaal werk en de variatie van de gebruikte materialen oneindig boeiend kunnen zijn.

 

Klein bureau doosje in gegoten brons met vier voetjes en drie vakjes. Deksel versierd type Art Nouveau and opschrift “Timbres”. Keurstempel ‘J’ aan binnenkant deksel en in middelste vakje plus keurstempel ’18’ onderaan.

 

 

 

 

 

Doosje in kristal met drie vakjes. Deksel versierd in messing met twee voorhistorische vogels die in een fontein drinken. Basis en deksel rondom afgezet met wederkerend motief. Frankrijk, 3e keizerrijk.

 

 

 

 

 

Doosje in de vorm van een liggende beer. Horizontale opening met drie vakjes. Binnenkant verguld. Getekend:

MERIDEN B COMPANY QUADRUPLE PLATE 200 . MERIDEN BRITANNIA C° MERIDEN CONECTICUTUSA

 

 

 

 

 

 

Grote bureaudoos met vier voetjes en vijf vakjes van verschillende breedten van 1,8 cm tot 3,3 cm. Overhellend deksel en basis van reliëf met rococo motief. Artisanale namaak in gegoten brons van Pakistaanse oorsprong. Zonder enige aanduiding noch keurstempel. Hedendaags.

 

 

Grote bureaudoos presse-papier. Sokkel in zilver met lade en drie vakjes. Op lade twee keurstempels: leeuw en wapenschild op basis. Achteraan drie keurstempels: ‘n’ en twee wapenschilden. Uitneembare geslepen glasplaat op een oorlogsschip uitgesneden in een zilveren plaatje. Type Novelty London 1915.

 

 

 

 

 

 

 

auteur: Roger J-B E Verpoort

Secretaris-generaal van de Belgische Academie voor Filatelie

 

Bronnen : Les boîtes à timbres Brian Beet , Edition du Musée de La Poste Paris

Eigen verzameling

 

Enig speurwerk op internet levert op dat er over postzegeldoosjes nog heel veel meer valt te vertellen. Geïnteresseerden kunnen informatie vinden op de Stamp Box Study Circle Website (www.stampbox.org.uk).